Թուրքիայում ամեն ամիս մերձիշխանական վիճակագրական կազմակերպությունները, մշակույթի և զբոսաշրջության նախարարությունը կամ նահանգային իշխանությունների ներկայացուցիչները տվյալներ են հրապարակում զբոսաշրջային այցերի թվի վերաբերյալ։ Նշվում են այն երկրները, որտեղից ամենաշատն է զբոսաշրջային հոսքը դեպի Թուրքիա, ինչպես նաև այն հիմնական այցելության վայրերը, որտեղ նախընտրում են այցելել տուրիստները։ Այս մասին տեղեկացնում է ermenihaber.am-ը։

Դեռևս 2023թ․ Թուրքիայի մշակույթի և զբոսաշրջության նախարարությունը վերջին 20 տարում զբոսաշրջիկների կողմից ամենից շատ նախընտրելի պատմամշակութային և տեսարժան վայրերի համար վերանայել էր այցելության վճարները։ Ըստ այդմ՝ մուտքավճարները թանկացել էին շուրջ 50 տոկոսով։

Միջանկյալ նշենք, որ ըստ Թուրքիայի վիճակագրական կազմակերպության, 2022-ի համեմատ 2023-ին զբոսաշրջությունից ստացված եկամուտներն աճել են 16 տոկոսով՝ կազմելով 54 մլրդ 15 մլն դոլար։

Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ միայն Ստամբուլ այս տարվա 4 ամսվա ընթացքում այցելել է 5․2 մլն զբոսաշրջիկ (2023թ․ նույն ժամանակահատվածի համեմատ 10 տոկոս աճ է գրանցվել), թուրքական իշխանությունները պահը բաց չեն թողել զբոսաշրջային ակտիվ սեզոնին գրպանահատություն իրականացնելու։

Թուրքիայում գործող թանգարային քարտի անցագիրը, որը ներառում է ամբողջ երկրում մշակույթի և զբոսաշրջության նախարարության ցանկում գրանցված ավելի քան 300 թանգարան և հնավայր այցելություն, օտարերկրյա զբոսաշրջիկներին է տրվում 15 օրյա ժամկետով, իսկ արժեքը՝ 165 եվրո (5777 թուրքական լիրա / 68․900 դրամ)։ Հետաքրքրականն այն է, որ այդ անցագրի վճարը ոչ թե սահմանված է թուրքական արժույթով, այլ՝ եվրոյով։ Իսկ ահա Թուրքիայի քաղաքացիների համար թանգարանային քարտի անցագրի արժեքը 96 անգամ ավելի մատչելի է և կազմում է ընդամենը 60 թուրքական լիրա (715 դրամ)։ Այն գործում է գնման պահից սկսած մեկ տարի ժամկետով և ներառում անսահմանափակ այցեր վերոնշյալ ցանկում գրանցված մշակութային հաստատություններ։

Մուտքավճար չի գործում Թուրքիայի քաղաքացի հանդիսացող մինչև 18 տարեկան և 65 ու դրանից բարձր տարիքային խմբի անձնանց համար։ Ինչ վերաբերում է ուսանողներին (18 տարեկան և բարձր տարիքի անձինք), նրանց համար տվյալ քարտի արժեքը կազմում է 30 թուրքական լիրա (360 դրամ)։ Այցետոմսերն անվճար են նաև ուսուցիչների և դասախոսների համար։

Ստամբուլ այցելած օտարերկրացիներին առաջարկվում է նաև թանգարանային քարտ, որը միայն վերաբերում է Ստամբուլի հնավայրերին ու տեսարժան վայրերին, և դրա համար վերջիններիցս գանձվում է 105 եվրո (3677 թուրքական լիրա / 43․850 դրամ)։

Ստամբուլում այցելության մեծ պահանջարկ ունեցող վայրերից օրինակ՝ Գալաթայի աշտարակ մուտք գործելու համար օտարերկրյա քաղաքացիները, եթե ձեռք չեն բերել իրենց համար առաջարկվող «շահավետ» թանգարանային քարտը, ապա ստիպված են վճարել 30 եվրո (մոտ 1051 թուրքական լիրա / 12․530 դրամ), բայց ինչ վերաբերում է Թուրքիայի քաղաքացիներին (18 տարեկան և բարձր տարիք ունեցողներ), նրանք կարող են այցելել իրենց թանգարանային քարտերով։

Պատկերը գրեթե նույնն է Անթալիայում, Նևշեհիրում, Չանաքքալեում (Տրոյայի թանգարան ու հնավայր – 27 եվրո / 11․250 դրամ), Դենիզլիում, Իզմիրում և Մուղլայում։ Վանում (Աղթամար կղզի – 12 եվրո / 5․000 դրամ), Անկարայում, Տրապիզոնում, Մերսինում, Հաթայում, Գազիանթեփում, Այդընում և Աքսարայում մեկ կամ երկու հնավայրի, թանգարանի կամ պատմամշակութային այլ հաստատության մուտքավճարներն են կազմում 10 եվրո (4․160դր․) և ավելի։ Իսկ սովորաբար օտարերկրացիների համար նվազագույն մուտքավճարը սահմանված է 3 եվրո (1․250դր․), այնինչ այդ երկրի քաղաքացիների համար մեկ տարի ժամկետով առաջարկվող քարտի արժեքը 1․71 եվրո (710դր․) է։

Հավելյալ նշենք, որ Անիի ավերակներ այցելելու համար օտարերկրացիների մուտքավճարը 8 եվրո (3340 դրամ) է։

Հարկ է արձանագրել, որ մինչև սույն թվականի մարտի 1-ը թանգարանային այդ քարտը Թուրքիայի քաղաքացիների համար սահմանված նույն արժեքով կարող էին ձեռք բերել նաև Թուրքիայում ժամանակավոր պաշտպանության տակ վերցված փախստականները (եթե նրանց տրվել է 99 կոդով սկսվող օտարերկրացիների համար նախատեսված նույնականացման քարտ): Սակայն նոր փոփոխության արդյունքում նրանք նույնպես ստիպված են գնել աստղաբաշխական գներով առաջարկվող քարտերն ու այցետոմսերը։

Այս ամենը հարուցել է նաև ընդդիմադիր հանրության դժգոհությունը։ Շատերը բողոքում են, թե ինչու են այցելության վճարները նշվել ոչ թե Թուրքիայի դրամական միավորով (թուրքական լիրայով), այլ՝ եվրոյով։ Մի շարք զբոսաշրջային կազմակերպություններ, որոնք ներքին զբոսաշրջությանը վերաբերող ծառայություններն են առաջարկում, դժգոհում են գնաճի կապակցությամբ։

Սուրբ Սոֆիայի տաճար, Թոփքափը և Դոլմաբահչե պալատներ այցելելու համար թանգարանային քարտը չի գործում, դրա համար պետք է առանձին վճարել։

Ինչպես և բոլոր ոլորտներում, զբոսաշրջության ոլորտում նույնպես Թուրքիայում խտրականությունն ամուր հողի վրա է։ Ինչպես գիտենք, Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը 2020թ․ հուլիսի 10-ին ստորագրեց Սուրբ Սոֆիայի տաճարը թանգարանի կարգավիճակից մզկիթի վերածելու որոշումը։ Մզկիթի վերածված հունահռեոմական տաճարը 2024թ․ հունվարին թուրքական իշխանությունների հերթական որոշումով բաժանվեց երկու մասի՝ աղոթատեղիի և ցուցասրահի։ Ոչ 2-րդ հարկի ցուցասրահում։ Իսկ առաջին հարկի աղոթատեղի վերջիններիս մուտքն արգելված է։

Խտրականությունը միայն սրանով չի ավարտվում, նույնիսկ ցուցասրահ ոչ մուսուլման կանանցից պահանջվում է մուտք գործել գլխաշորերով և երկար վերնահագուստով։ Եթե մինչ այդ թույլատրվում էր ցուցասրահ մտնել ծնկից ներքև շրջազգեստով և կիսատաբատով, ապա հիմա դա նույնպես արգելված է։ Ընդ որում, ցուցասրահի համար օտարերկրացիներից պահանջվում է վճարել 25 եվրո (10.420 դրամ), իսկ Թուրքիայի քաղաքացիներից 850 լիրա։ Օտարերկրացի զբոսաշրջիկները պետք է նաև գնեն վաճառվող գլխաշորերն (30 լիրա/ 360դր․) ու ֆետրե խալաթները:

Թուրքական իշխանությունների նման որոշումը, իհարկե, պայմանավորված է տնտեսական ճգնաժամով, քանի որ դրա հետևանքների վերացման համար ներկայիս իշխանությունները ավելի քան 5 տարի է՝ հայտարարում են տարատեսակ ջանքերի գործադրման մասին։ Մասնավորապես 2023թ․ մայիսին իշխանության վերարտադրությունից հետո վերաձևակերպվեցին ու վերաշարադրվեցին մի շարք հայեցակարգեր, որոնցից կարևոր է նաև տնտեսական ոլորտը կայունացնելու և առկա ճգնաժամը թոթափելու միտումը։ Այս հանգամանքներից ելնելով՝ համապատասխան ինստիտուտները լծվեցին իրենց գործին՝ անընդմեջ հայտարարելով գնաճի մասին։ Իհարկե, այս ամենին զուգահեռ հասարակական դժգոհությունները հաշվի առնելով, փորձեցին պահպանել մասնավորապես ներքին զբոսաշրջության ոլորտում այդ երկրի քաղաքացիների համար այցելության վայրերի մուտքավճարները, փոխարենը՝ բյուջեն լցնել օտարերկրյա «ներդրումներով», այս դեպքում՝ օտարերկրյա քաղաքացիների հաշվին։

Թուրքիան տարիներ շարունակ հեռակա մրցակցության մեջ է ԵՄ երկրների հետ և ամեն կերպ փորձում է ընդօրինակել ու կիրառել միջազգային փորձը, որպեսզի ստանա իր ակնկալած արդյունքը։ Նման որոշումների ընդունումը բացատրվում է նաև UNESCO-ի կողմից ներկայիս Թուրքիայի Հանրապետության տարածքում գրանցված պատմամշակութային հուշարձանների առկայությամբ (UNESCO-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում գրանցված 1․052 հուշարձանից 16-ը գտնվում է ներկայիս Թուրքիայում)։

Այսօր՝ հունիսի 23-ին, պայթյուն է տեղի ունեցել Կոտայքի մարզում։ Ժամը 07:30-ի սահմաններում Աղվերանի «Արարատ ռեզորթ» հյուրանոցային համալիրի անցակետում տեղի է ունեցել պայթյուն։

Ինչպես դեպքի վայրից հայտնում է ֆոտոլրագրող Գագիկ Շամշյանը, պայթյունի հետևանքով 1 հոգի տեղափոխվել է Երևանի Այրվածքաբանության ազգային կենտրոն։

Դեպքի վայր են ժամանել ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության Փրկարար ծառայության Չարենցավանի թիվ 47 հրշեջ-փրկարարական ջոկատից 1 մարտական հաշվարկ։

Օպերատիվորեն ժամանել են նաև ՀՀ ՆԳՆ Ոստիկանության Պարեկային ծառայության Կոտայքի մարզի գումարտակի 1-ին վաշտի պարեկները՝ գումարտակի հրամանատարի տեղակալ Լևոն Բադալյանի, գումարտակի ծառայության տեսուչ Կառլեն Բաղյանի, վաշտի հրամանատար Վահագն Կարապետյանի գլխավորությամբ։

Ժամանել են նաև ոստիկանության Չարենցավանի բաժնի հերթապահ խումբը՝ օրվա պատասխանատու հերթապահի գլխավորությամբ։

Առավել մանրամասն՝ սկզբնաղբյուր կայքում։

Այսօր` հունիսի 23-ին, ժամը 19:00-ին` նոր կոնցեպտով հավաք տեղի կունենա Սուրբ Աննա եկեղեցու բակում:

Այս մասին հայտնում են «Տավուշը հանուն հայրենիքի» ֆեյսբուքյան էջում:

Այսօր Հայ Առաքելական Եկեղեցին նշում է Սուրբ Աստվածածնի տուփի գյուտի տոնը՝ Տիրամորը նվիրված յոթ տոներից մեկը, հայտնում է qahana.am կայքը։

Օրը Հայ Եկեղեցին սկսել է տոնել 18-րդ դարից՝ Սիմեոն Երևանցի կաթողիկոսի կարգադրությամբ: Տոնի հիմքում Աստվածածնի տուփի մասին գեղեցիկ ավանդությունն է, որը մեզ է հասել դարերի խորքից: Սուրբ Աստվածածնի տուփի գյուտը տեղի է ունեցել 5-րդ դարում:

«Տուփը Երուսաղեմում գտնում են երկու ճգնավորներ՝ Գալբիասը և Կանտիտասը, նրանք ուխտի գնալիս տեսնում են տուփը, որի զորությամբ բժշկվում էին հիվանդներ: Տուփի մեջ պահպանվում էր Աստվածամոր գլխանոցը: Հույն իշխանները վերցնում են տուփն ու բերում Կոստանդնոպոլիս»,- ավանդությունը ներկայացնում է Սուրբ Աննա և Կաթողիկե Սուրբ Աստվածածին եկեղեցիների հոգևոր հովիվ Տեր Զենոն քահանա Բարսեղյանը:

Սուրբ Կույսը հանդես է գալիս՝ որպես անմնացորդ սիրող, հոգատար մայր: Թեև նրա մասին դրվագները շատ չեն Աստվածաշնչում, նրա լուռ ներկայությունը Քրիստոսի կողքին տեսնում ենք Ավետարանի սկզբից մինչև վերջ: Սուրբ Կույսի օրինակը դարեր շարունակ ձևավորել է ճշմարիտ հավատացյալի նկարագիր: Նա մշտապես ուղեկցեց իր Որդուն՝ ցույց տալով հավատարմության ու խոնարհության բացառիկ օրինակ:

«Աստվածամայրը կարևոր օրինակ է մեզ համար, որպեսզի կարողանանք հնազանդվել Տիրոջ կամքին, ինչպես Սուրբ Կույսը, շարժվենք Աստծո կամքի համաձայն, բարեպաշտ կյանք վարենք»,- նշում է Տեր Զենոնը: Հոգևորականը հիշեցնում է Աստվածամոր խոսքերը, որոնք արտահայտում են իր անսահման հավատը, վստահությունը Տիրոջ հանդեպ. «Ահավասիկ Տիրոջ աղախինն եմ, թող քո խոսքի համաձայն լինի ինձ» (Ղուկաս 1:38):

Ֆուտբոլի Եվրոպայի 2024թ․ առաջնության խմբային փուլի երկրորդ տուրում Պորտուգալիայի հավաքականը երեք անպատասխան գնդակ ուղարկեց Թուրքիայի ընտրանու դարպասը և ապահովեց առաջին հորիզոնականը F խմբում։ Հանդիպումը տեղի ունեցավ Դորտմունդի մարզադաշտում։

Հանդիպման հաշիվը 21-րդ րոպեին բացեց Բերնարդու Սիլվան։ 28-րդ րոպեին Թուրքիայի հավաքականի պաշտպան Սամեթ Աքայդինը դարձավ ինքնագոլի հեղինակ։ 56-րդ րոպեին էլ Կրիշտիանու Ռոնալդուի փոխանցումից հետո Բրունու Ֆերնանդեշը հաշիվը դարձրեց խոշոր՝ դնելով հանդիպման վերջակետը՝ 3։0։

F խմբի մյուս խաղում, որը նույնպես տեղի էր ունեցել այսօր, Վրաստանն ու Չեխիան 1։1 էին խաղացել։ Այսօրվա հաղթանակից հետո Պորտուգալիան վաստակեց 6 միավոր և ապահովեց առաջին հորիզոնականը F խմբում։ Թուրքիան 3 միավորով երկրորդն է, իսկ չեխերն ու վրացիները 1-ական միավորով բաժանում են 3-4-րդ հորիզոնականները։ Վերջին տուրում Պորտուգալիան կխաղա Վրաստանի, իսկ Թուրքիան՝ Չեխիայի հետ։

Հավելենք, որ այսօր՝ 23։00-ին կմեկնարկի խմբային փուլի երկրորդ տուրի վերջին հանդիպումը, որտեղ ուժերը կչափեն Բելգիայի և Ռումինիայի հավաքականները։

Լուսանկարը՝ ՈՒԵՖԱ-ի

«Հետքի» ձեռքի տակ են հայտնվել Բելառուսի եւ Ադրբեջանի ռազմական համագործակցության վերաբերյալ վերջին տարիների մի շարք գաղտնի նամակներ, որոնց մասին այս ամիս հոդված հրապարակեց ամերիկյան «Politico» թերթը: 

Հունիսի 13-ին «Politico»-ն գրել էր, որ ՀԱՊԿ-ում Հայաստանի գործընկեր Բելառուսը գաղտնի զենք է վաճառել Ադրբեջանին: Ամերիկյան լրատվամիջոցի տրամադրության տակ են հայտնվել մեկ տասնյակից ավելի նամակներ, դիվանագիտական նոտաներ, վաճառքի հաշիվ-ապրանքագրեր, արտահանման փաստաթղթեր, որոնք ցույց են տալիս, որ 2018-2022 թթ. Բելառուսն ակտիվորեն օգնել է Ադրբեջանի զինված ուժերին:

«Առաջարկվող ծառայությունները ներառել են հին հրետանային սարքավորումների արդիականացում եւ ռադիոէլեկտրոնային պայքարի (ՌԷՊ) մեջ ու ԱԹՍ-ների համար կիրառվող նոր սարքավորումների առաքում»,- հայտնել է «Politico»-ն:

Բացի դրանից՝ փաստաթղթերում առկա են զենքի արտահանման բելառուսական պետական գործակալության նամակները՝ ուղղված սեփական ռազմարդյունաբերական ընկերություններին, որոնք վերաբերում են Ադրբեջանի կողմից ժամանակակից հրետանային միջոցների պատվերներին: Արտահոսել է նաեւ Բելառուսի եւ Ադրբեջանի պետական մարմինների միջեւ նամակագրությունը «Գրոզա-Ս» հակադրոնային շարժական համակարգի ձեռքբերման համաձայնության մասին:

Դիվանագիտական մի նամակագրության մեջ էլ ասվում է, որ բելառուսական ձեռնարկությունները ակտիվ դեր են խաղացել «Ադրբեջանի դեօկուպացված տարածքների վերականգնման, ինչպես նաեւ [դեպի Ադրբեջան] բելառուսական ապրանքների ու ծառայությունների արտահանման» մեջ:

Ավելին՝ սկզբնաղբյուր կայքում։

Եվրո-2024-ի խմբային փուլի երկրորդ տուրի խաղում Բելգիայի հավաքականը Քյոլնում մրցում է ռումինացիների հետ եւ առաջին խաղակեսից հետո հաղթում է 1:0 հաշվով։

Արդեն երկրորդ րոպեին աչքի ընկավ անգլիական «Աստոն Վիլայի» կիսապաշտպան Յուրի Տիլեմանսը (տեսանյութ)։

Ընդմիջում է։

Բելգիա․ Կաստելս, Կաստան, Վերտոնգեն, Ֆաս, Տեատ, Օնանա, Տիլեմանս, Դե Բրույնե, Լուկեբակիո, Դոկյու, Լուկակու։

Ռումինիա․ Նիցե, Ռացյու, Դրեգուշին, Մարիուս Մարին, Բանկու, Միխեյլե, Բուրկե, Ռեզվան Մարին, Դրեգուշ, Ման, Ստանչու։

E խմբի առաջին տուրում Բելգիան 0:1 հաշվով պարտվել էր Սլովակիային, որը երկրորդ տուրում 1:2 հաշվով պարտվել է ուկրաինացիներին։ Ռումինիան 3:0 հաշվով հաղթել էր Ուկրաինային։

Հսկայական մարտավարություն է մշակվում. դիտորդի կարգավիճակ ունեցող չպետք է լինի.

Բագրատ սրբազան.

Տեսանյութ